Τι είναι το ροχαλητό;
Το ροχαλητό είναι ο ήχος που παράγεται όταν πάλλονται τα μαλακά μόρια του φάρυγγα. Αυτό είναι κάτι που συμβαίνει φυσιολογικά σε όλους περιστασιακά μετά από ένα βαρύ γεύμα ή από κάποια λοίμωξη αλλά μπορεί να είναι και χρόνιο πρόβλημα που υποδηλώνει κάποια παθολογική κατάσταση.
Ροχαλητό: Ποια είναι τα κύρια αίτια;
Ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες που μπορεί να προκαλέσει ροχαλητό είναι η ανατομία του ανώτερου αεραγωγού (μύτη, στόμα, φάρυγγας, λάρυγγας). Επίσης, στα αίτια του ροχαλητού συγκαταλέγονται η αλλεργική ρινίτιδα, οι χρόνιες φλεγμονές των παραρρίνιων κόλπων, η κατάχρηση αλκοόλ, η μεγάλη αύξηση του σωματικού βάρους, το κάπνισμα, τα ακατάστατα γεύματα καθώς και διαταραχές της λειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα (υποθυρεοειδισμός).
Όσον αφορά την ανατομία του ανώτερου αεραγωγού, το στραβό διάφραγμα, οι υπερτροφικές κόγχες, οι ρινικοί πολύποδες, η πεπαχυσμένη μαλθακή υπερώα και σταφυλή μπλοκάρουν την δίοδο του αέρα, προκαλούν αύξηση των αντιστάσεων στα τοιχώματα, με αποτέλεσμα να προκαλείται αύξηση της έντασης του ροχαλητού κατά τη διάρκεια που ο ύπνος περνάει από το ήπιο στο βαθύτερο στάδιο.
Ροχαλητό: Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα;
Το ροχαλητό μπορεί να είναι μια ένδειξη διαφόρων καταστάσεων και συνοδεύεται από συγκεκριμένα συμπτώματα που επηρεάζουν τόσο τον ίδιο τον πάσχοντα όσο και τους γύρω του. Τα κύρια συμπτώματα του ροχαλητού περιλαμβάνουν:
- Θόρυβος κατά τον ύπνο: Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι ο δυνατός ήχος κατά την αναπνοή, ο οποίος προέρχεται από τη δόνηση των μαλακών ιστών του λαιμού.
- Κόπωση κατά τη διάρκεια της ημέρας: Παρά τον ύπνο, ο πάσχοντας μπορεί να νιώθει κουρασμένος και να έχει μειωμένη ενέργεια, λόγω της διαταραγμένης ποιότητας του ύπνου.
- Ξηροστομία ή πόνος στο λαιμό το πρωί: Το ξύπνημα με ξηροστομία ή πονόλαιμο είναι κοινό, καθώς το ροχαλητό συνδέεται με αναπνοή από το στόμα.
- Διακοπές στην αναπνοή (Άπνοια): Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, το ροχαλητό μπορεί να συνοδεύεται από σύντομες διακοπές στην αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου (υπνική άπνοια), που μπορεί να διαρκούν μερικά δευτερόλεπτα.
- Συχνή αφύπνιση κατά τη διάρκεια της νύχτας: Λόγω των διαταραχών στην αναπνοή, το άτομο μπορεί να ξυπνά πολλές φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας, συχνά χωρίς να το συνειδητοποιεί.
- Πονοκέφαλος το πρωί: Ο πρωινός πονοκέφαλος μπορεί να είναι αποτέλεσμα της κακής οξυγόνωσης κατά τη διάρκεια του ύπνου.
- Δυσκολία συγκέντρωσης: Η μειωμένη ποιότητα ύπνου μπορεί να επηρεάσει τη συγκέντρωση, τη μνήμη και τη συνολική γνωστική απόδοση.
- Ευερεθιστότητα: Η στέρηση ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε ευερεθιστότητα, άγχος και μεταβολές στη διάθεση.
Αν το ροχαλητό συνοδεύεται από συμπτώματα όπως υπερβολική κόπωση, διακοπές στην αναπνοή ή έντονες αλλαγές στην καθημερινή λειτουργία, είναι σημαντικό να ζητηθεί αξιολόγηση από εξειδικευμένο ιατρό ΩΡΛ, καθώς μπορεί να σχετίζεται με υπνική άπνοια ή άλλες καταστάσεις που απαιτούν θεραπεία.
Ροχαλητό: Ποιοι παράγοντες το επιβαρύνουν;
Ένας σημαντικός παράγοντας είναι η χρήση του αλκοόλ σε καθημερινή βάση -και ιδιαίτερα το βράδυ- γιατί χαλαρώνει τους μυς στην περιοχή του φάρυγγα και του λάρυγγα, προκαλώντας απόφραξη του αεραγωγού.
Άλλος συχνός παράγοντας είναι η αύξηση του σωματικού βάρους και η στάση του ύπνου, με την ύπτια θέση να είναι- λόγω βαρύτητας- η χειρότερη απ’ όλες στο να προκαλεί απόφραξη. Επίσης, το κάπνισμα και το αλκοόλ προκαλεί οίδημα και απόφραξη του αεραγωγού. Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας για την πρόκληση ροχαλητού είναι η έλλειψη ύπνου και η κληρονομικότητα.
Πώς γίνεται η διάγνωση για το ροχαλητό;
Είναι πολύ σημαντική η λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού, ώστε να αξιολογήσουμε τα συμπτώματα, την ένταση, την συχνότητα και το είδος του ήχου του ροχαλητού. Η ολοκληρωμένη αξιολόγηση περιλαμβάνει ένα πλήρη ενδοσκοπικό έλεγχο του ανώτερου αεραγωγού για να δούμε αν ο ασθενής έχει στραβό ρινικό διάφραγμα, υπερτροφικές κόγχες, πολύποδες μύτης, χρόνια ιγμορίτιδα ή κάποιο ξένο σώμα και γενικότερα προβλήματα που προκαλούν απόφραξη.
Μπορεί, επίσης, να χρειαστεί κάποιος απεικονιστικός έλεγχος που περιλαμβάνει αξονική η μαγνητική σπλαχνικού κρανίου ή και τραχήλου. Στην περίπτωση που το ροχαλητό αφορά ένα παιδί, είναι σημαντική η σχολαστική λήψη ιστορικού από τους γονείς καθώς και η ολοκληρωμένη ενδοσκοπική εξέταση του παιδιού, ώστε να δούμε αν υπάρχουν υπερτροφικές αμυγδαλές ή υπερτροφικές αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια).
Και στις δύο περιπτώσεις -είτε μιλάμε για ενήλικα είτε για παιδί- απαραίτητη είναι πολλές φορές η πολυσωματογραφική Μελέτη Ύπνου, η οποία καταγράφει την λειτουργία του εγκεφάλου, τα επίπεδα οξυγόνου, τον καρδιακό και αναπνευστικό ρυθμό, τα στάδια του ύπνου και τις κινήσεις των ματιών και των ποδιών.
Ποια είναι η θεραπεία για το ροχαλητό;
Συντηρητική Θεραπεία – Πρόληψη
Η θεραπεία του ροχαλητού περιλαμβάνει κάποια συντηρητικά μέτρα πρόληψης που αφορούν την ελάττωση του βάρους σώματος, την αποφυγή βραδινού γεύματος και λήψης αλκοόλ, την ελάττωση ή διακοπή καπνίσματος, την βελτίωση της διαρκείας του ύπνου σε καθημερινή βάση και την διόρθωση των προβλημάτων της ρινικής κοιλότητας.
Θεραπεία με ειδικούς νάρθηκες
Σημαντική θεραπευτική επιλογή αποτελούν οι ειδικοί νάρθηκες που έλκουν την κάτω γνάθο, την γλώσσα και την μαλθακή υπερώα προς τα εμπρός, με αποτέλεσμα την αποφυγή της απόφραξης του ανώτερου αεραγωγού κατά τη διάρκεια του ύπνου. Αν εφαρμοστούν, χρειάζεται μια παρακολούθηση συνήθως ανά εξάμηνο για να δούμε την αποτελεσματικότητά τους.
Θεραπεία με μάσκες CPAP
Πολύ βασικό μετρό θεραπείας για το ροχαλητό και το σύνδρομο αποφρακτικής υπνικής άπνοιας αποτελεί η μάσκα θετικής διαρρινικής πίεσης (CPAP), η οποία στέλνει αέρα με θετική πίεση. Η πίεση αυτή εξασφαλίζει την διάνοιξη του αεραγωγού και την ανεμπόδιστη δίοδο του αέρα μέσω αυτού.
Χειρουργική θεραπεία ροχαλητού
Η χειρουργική αντιμετώπιση των προβλημάτων του ανώτερου αεραγωγού, όταν αυτός εμφανίζει απόφραξη, είναι σημαντική για την διευκόλυνση της λειτουργίας της μάσκας αυτής, διότι διαφορετικά οι πιέσεις στις οποίες πρέπει να δουλεύει είναι πολύ υψηλές και αυτό μπορεί να προκαλέσει μεγάλη ξηρότητα στον αναπνευστικό βλεννογόνο και σε κάποιους ασθενείς ακόμη και εμβοές ή κεφαλαλγίες.
Η χειρουργική αντιμετώπιση του ροχαλητού -όσον αφορά το επίπεδο της μύτης- περιλαμβάνει τη διόρθωση της σκολίωσης του ρινικού διαφράγματος, η οποία σήμερα μπορεί να γίνει ενδοσκοπικά χωρίς νοσηλεία, με αποτέλεσμα την γρηγορότερη επούλωση και επάνοδο του ασθενούς στις δραστηριότητές του. Απαραίτητη είναι η μείωση της υπερτροφίας των ρινικών κογχών με τη μέθοδο της κογχοπλαστικης, που δίνει ριζικό και μόνιμο αποτέλεσμα. Στην ίδια επέμβαση μπορεί να αφαιρεθούν και τα κρεατάκια. Εφόσον πάρχουν και ρινικοί πολύποδες ή χρόνια ιγμορίτιδα πρέπει στο ίδιο χειρουργείο να γίνει ενδοσκοπική αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών.
Στο επίπεδο του στοματοφάρυγγα, όταν υπάρχει πάχυνση της μαλθακής υπερώας με παρουσία πλεονάζοντος βλεννογόνου καθώς και επιμήκης υπερτροφική σταφυλή, πρέπει να γίνεται φαρυγγοπλαστική. Η φαρυγγοπλαστική θα επιτύχει τη μείωση του μεγέθους της σταφυλής και την αφαίρεση μικρών τμημάτων του πλεονάζοντος ιστού, με αποτέλεσμα τη μείωση του όγκου αυτής της συσκευής που πάλλεται κατά τη διάρκεια του ύπνου και οδηγεί σε ροχαλητό και άπνοιες.
Μία άλλη επέμβαση που μπορεί να γίνει στην μαλθακή υπερώα και στην υπερτροφική σταφυλή είναι η συρρίκνωση τους με χρήση ραδιοσυχνοτήτων. Η επέμβαση στο φάρυγγα όταν συνυπάρχει και υπερτροφία μεγάλου βαθμού των παρίσθμιων αμυγδάλων συνδυάζεται με αφαίρεση και αυτών την λεγόμενη αμυγδαλεκτομή.
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει και μία άλλη μέθοδος θεραπείας με την διέγερση του γλωσσοφαρυγγικού νεύρου, το οποίο ουσιαστικά έλκει την ρίζα της γλώσσας προς τα εμπρός, με αποτέλεσμα να ελευθερώνεται ο αεραγωγός.
Photo Gallery
